Η σκόνη του κοσμοπολιτισμού....

Η σκόνη του χρόνου

"Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, αναμφισβήτητα, έχει προσφέρει στον παγκόσμιο κινηματογράφο μερικές ανεπανάληπτες, θαυμάσιες, μοναδικές εικόνες. Με την τελευταία του ταινία η πλούσια αυτή συνεισφορά του στην παγκόσμια 7^η τέχνη πλουτίζει ακόμα περισσότερο".
Κάπως έτσι ο Ν. Αντωνάκος προλογίζει τη νέα ταινία του Θ. Αγγελόπουλου(Όλη η κριτική εδώ).
Γενικά εμείς αποτελούμε ένα τμήμα απ' το κοινό που "λατρεύει" το έργο του Τεό. Θεωρητικά όμως συμφωνούμε απόλυτα με την κριτική του σ/φου Ν. Αντωνάκου μιας και πετυχαίνει να αποκωδικοποιήσει τα παρακάτω όπου είναι όλο το ρεζουμέ του φιλμ.
"Η άποψη του άξιου Έλληνα δημιουργού για τον κόσμο, και για τον κόσμο της αριστεράς ιδιαίτερα, είναι μεροληπτική, απαισιόδοξη και, εν κατακλείδι, κόντρα στην ιστορική αλήθεια. Δυστυχώς και «Η σκόνη του χρόνου» ακολούθησε τις ίδιες συντεταγμένες"!
Ο Τεό του σήμερα δεν είναι ο Τεό που λατρέψαμε και συνεχίζουμε να λατρεύουμε για τις κολοσσιαίες ταινίες του όπως ο "Ο Θίασος", "Οι Μέρες του '36", "Ο Μελισσοκόμος","Ο Μεγαλέξανδρος", η ακόμα και το "Ταξίδι στα Κύθηρα", η το "Τοπίο στην Ομίχλη".
Ο σημερινός Τεό είναι ένας απογοητευμένος και καθόλου αντικειμενικός ταξιδευτής που στο πρόσωπο και στο όνομα της δικής του Ελένης αναζητά το σοσιαλισμό που τον απογοήτευσε γιατί "χάθηκε"(;) στη σκόνη του χρόνου(;). Γυρίζει ανάποδα και με άλλους όρους βάζει στη μηχανή του χρόνου μια από τις υπέροχες ταινίες του το "Τοπίο στην Ομίχλη", με ένα άλλο σενάριο και σε άλλα γεωγραφικά μήκη και πλάτη της Ευρώπης αναζητώντας το χαμένο για πάντα σοσιαλιστικό όραμα(;)
Ελπίζουμε πως το τρίτο και τελευταίο μέρος της τριλογίας του να είναι αισιόδοξο όπως και ο ίδιος δήλωσε. Εξάλλου ήρθε η ώρα για να αφήσει για μια ακόμη φορά(όπως στο "Λιβάδι που δακρύζει"), μια λεπτή ηλιακή αχτίδα φωτός και αισιοδοξίας να πορίσει στο τέλος απ' τις γρίλιες του παραθύρου της ιστορίας.
Ίσως να είναι και το καλύτερο κλείσιμο για τον 21ο αιώνα αλλά και το σοσιαλισμό που έτσι κι αλλιώς θα έρθει νομοτελειακά και ελπίζουμε πέρα από τη συναισθηματική σκοπιά να αναδυθεί και το επιστημονικό περιεχόμενο του βλέμματος του, γιατί ο Τεό δεν είναι μόνο πολύ μεγάλος αλλά και πολύ ανθρώπινος...

Παράδεισος στη Δύση

"Οσοι, έστω και στοιχειωδώς, γνωρίζουν το έργο του Κώστα Γαβρά, το οποίο βέβαια δεν αποτελεί σταθμό στην παγκόσμια κινηματογραφία αλλά, σίγουρα, και παρά την ιδεολογική ασυνέπειά του, έχει μια σοβαρή θέση στην παγκόσμια 7η τέχνη, θα εκπλαγούν! Οσοι γνωρίζουν τις ταινίες του Κώστα Γαβρά, οι οποίες, χωρίς βέβαια να έχουν αναστατώσει τον κόσμο, έχουν, τουλάχιστον κάποιες από αυτές, σταθεί αφορμή για σοβαρούς συλλογισμούς και σοβαρές σκέψεις, θα απορήσουν".
Κάπως έτσι ο Ν. Αντωνάκος προλογίζει τη νέα ταινία του Κώστα Γαβρά και φυσικά στην κριτική της ταινίας του που βρίσκεται εδώ είμαστε 100% σύμφωνοι μιας και ο μεγάλος αυτός σκηνοθέτης εκποιεί κάθε είδους αγάπη για την επαρχία ξεπουλώντας δια βίου και δια μέσου του ήρωα του τα όνειρα του, για τι άλλο; Για ένα ψευδεπίγραφο κοσμοπολιτισμό που στο τέλος της ταινίας διανθίζεται από την εκπλήρωση ενός ψεύτικου ονείρου που αρνείται να πεθάνει από πείσμα και μόνο, ενώ αντικειμενικά καταρρεύσει.
Χωρίς να θέλουμε να συμπληρώσουμε κάτι διαφορετικό απ' αυτό που λέει στην κριτική του ο ίσως σπουδαιότερος (μαζί με το Ν. Μπακογιανόπουλο) αυτή τη στιγμή κινηματογραφικός κριτικός, θέλουμε να σταθούμε στο ρεζουμέ της ταινίας, η οποία δυστυχώς στο στήσιμο της ήταν στήσιμο άλλου σκηνοθέτη και όχι του Κ. Γαβρά. Σκηνές με "ασημί" περιπολικά της αστυνομίας που θυμίζουν περισσότερο εποχούμενα μιας ιδιωτικής σεκιούριτι, με πινακίδες της Ρόδου και του Ηρακλείου, αλλά και σκηνές που έρχονται κατευθείαν από νεόκοπες τηλέ - κινηματογραφικές προσπάθειες της δεκ του '90 και της πρώτης δεκαετίας του 2000, συνιστούν προχειρότητα και όχι ένα σκηνοθέτη του μεγέθους του Γαβρά.
Όλο το ρεζουμέ στη μορφή της ταινίας τελικά βρίσκεται εδώ: «Ο "Παράδεισος στη Δύση", δυστυχώς και περιέργως, δεν έχει καμία σχέση με το προηγούμενο έργο του Κώστα Γαβρά. Ακόμα και αισθητικά. Στον «Παράδεισο στη Δύση» δεν έχουμε μια αποτυχημένη απόπειρα (στον καθένα θα μπορούσε να συμβεί). Έχουμε μια προαποφασισμένη πρόχειρη και κακή εμπορική ταινία (κάτι στο οποίο δε μας είχε συνηθίσει ο Κώστας Γαβράς). Στον «Παράδεισο» του βασιλεύει η προχειρότητα. Οι χώροι, αν εξαιρέσεις ένα - δυο γαλλικά τοπία, στην πορεία του κεντρικού ήρωα μετανάστη για το Παρίσι, είναι όλοι πρόχειρα και χωρίς καλλιτεχνική δικαιολογία επιλεγμένοι, τα κοστούμια μοιάζουν να αγοράστηκαν από τη «λαϊκή», οι θέσεις της μηχανής μοιάζουν να προέκυψαν από τύχη και σύμπτωση, η αλληλουχία και ο χρόνος των πλάνων, η μουσική και οι ήχοι, οι ερμηνείες, όλα τα στοιχεία τέλος πάντων που συνθέτουν μια ταινία, μοιάζουν να έπεσαν από τον ουρανό»!
Φυσικά ακόμα και το τελικό μήνυμα θυμίζει περισσότερο υπερπαραγωγές της W. Disney παρά κάτι από Γαβρά, όταν ο πύργος του Άιφελ φωτίζεται σα χριστουγεννιάτικο δέντρο με ένα μαγικό ραβδάκι και χιλιάδες λαμπιόνια να αναβοσβήνουν πάνω του όταν το όνειρο ξεφτίζει. . Είναι απίστευτο πως ένας τόσο μεγάλος σκηνοθέτης δια του πρωταγωνιστή του να προσπαθεί να μας πείσει ότι "το ταξίδι στο στόχο είναι το παν ακόμα και αν χαθεί ο σκοπός του, η όταν δεν υπάρχουν καν οι αντίστοιχες συνθήκες εκπλήρωσης του".
Είναι αδύνατον να δεχτούμε το γεγονός, ότι τα όνειρα ενός κατατρεγμένου μετανάστη βρίσκουν "πραγματοποίηση"στο κοσμοπολίτικο όνειρο της κοινωνικής καταξίωσης σε ένα κόσμο γυαλιστερό. Είναι συν τοις άλλοις και αφύσικο, γιατί όταν αυτός βρίσκεται απέναντι στις "έτοιμες" για επέμβαση δυνάμεις καταστολής και όταν όλες οι ελπίδες έχουν καταρρεύσει αυτός να αρκείται στις ιδιότητες της μαγικής ράβδου. Αυτό μήπως τελικά συνιστά αυταπάτη και όχι ελπίδα για το αύριο;